|
|
|
hm
Krzysztof STANOWSKI
Dwa statuty
Czytając tekst Tomasza Strzembosza z pierwszych lat istnienia
ZHR uświadamiamy sobie, że w ciągu kilkunastu lat istnienia
związku nastąpiły poważne zmiany nie tylko organizacyjne,
ale również ideowe. Pamiętając dobrze burzliwe dyskusje nad
Statutem ZHR w roku 1989 zadałem sobie pytanie jak wygląda
dziś. Ponieważ interesowały mnie głównie kwestie ideowe
porównałem paragrafy statutu mówiące o celach Związku.
|
Statut 1989 |
Statut dziś |
|
Cele Związku: |
|
1. Wychowanie metodami harcerskimi dzielnych
prawych, aktywnych i zdolnych do poświęceń ludzi
w myśl Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego;
2. Wychowanie młodzieży do świadomej postawy
obywatelskiej w poczuciu współodpowiedzialności za
losy własnej rodziny, własnego narodu i
Państwa Polskiego, w umiłowaniu wolności,
demokracji oraz poszanowaniu dla poglądów innych, w
poczuciu wartości i godności osoby ludzkiej;
3. Upowszechnienie w społeczeństwie ideałów
harcerskich własna działalnością; |
1. Wychowanie człowieka metodą harcerską:
- w myśl Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego,
- do świadomej postawy obywatelskiej w poczuciu
współodpowiedzialności za losy własnej rodziny,
narodu i państwa polskiego.
2. Upowszechnianie w społeczeństwie ideałów
harcerskich. |
Już na
pierwszy rzut oka widać, że paragraf o celach Związku jest
dziś znacznie krótszy niż przed laty. W trakcie kolejnych
poprawek usuwano z niego kolejne elementy. Co wypadło?
a) W
pierwszym podpunkcie słowa "
dzielnych prawych, aktywnych i zdolnych do poświęceń ludzi",
można uznać, że jest to zmiana redakcyjna (jest to
powtórzenie z Prawa i Przyrzeczenia).
b)
Drugi podpunkt przeszedł największą metmorfozę. Można nawet
powiedzieć został dramatycznie okrojony.
o
Po
pierwsze zwrot "własnego narodu i Państwa Polskiego"
zamieniono na "narodu i Państwa Polskiego". Redakcja z
1989 roku była świadomym nawiązaniem do treści, jakie
niesie nazwa organizacji: "Związek Harcerstwa
Rzeczypospolitej". Rzeczypospolitej a więc nie tylko
Polaków, ale wszystkich obywateli. Przez tysiąclecie
wśród obywateli Rzeczypospolitej byli Ukraińcy, Niemcy,
Żydzi, Litwini, Tatarzy. Związek świadomie zapraszał
wszystkich, którzy są gotowi do wspólnej pracy dla dobra
Rzeczpospolitej Polskiej. Dziś tego zaproszenia już nie
ma. Wyrzucając słówko "własnego" świadomie zamknięto
organizację dla wielu obywateli.
o
Po
drugie usunięto aż trzy istotne kwestie:
o
w
umiłowaniu wolności, demokracji;
o
poszanowaniu dla poglądów innych,
o
w
poczuciu wartości i godności osoby ludzkiej
Te
zmiany nie mają oczywiście charakteru redakcyjnego. Nie są
to też kwestie ujęte w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim.
Dotyczą spraw niesłychanie istotnych w najnowszej historii
Polski i w jej dniu dzisiejszym. Dotyczą kwestii
zasadniczych w wychowaniu młodzieży i w funkcjonowaniu
organizacji. Te zmiany nie były przypadkowe. To
charakterystyczne, że tak dużo zastrzeżeń kierowanych pod
adresem władz Związku dotyczy braku poszanowania dla
poglądów innych, naruszania przez władze Statutu i
niedemokratycznych procedur, wieku instruktorów potraktowano
w sposób niegodny. Oczywiście demokracja, prawo do własnych
poglądów, godność osobista to są rzeczy, które dotyczą ludzi
wolnych.
c)
Trzeci podpunkt stracił już tylko dwa słowa. Zamiast
"Upowszechnienie w społeczeństwie ideałów harcerskich
własną działalnością" mamy obecnie "Upowszechnienie w
społeczeństwie ideałów harcerskich". Purysta językowy
stwierdzi słusznie, że zwrot "własną działalnością" jest
niezręczny. Jednak dziś, kiedy Naczelnictwo naruszając
obowiązujące regulaminy popiera kandydatów do parlamentu ten
niezręczny zwrot staje się lepiej zrozumiały. Poprzez własną
działalność, a więc wychowanie młodzieży, funkcjonowanie
drużyn, kół przyjaciół harcerstwa, służbę pełnioną na rzecz
potrzebujących i środowisk lokalnych. Nie przez układy
partyjne, polityczny management, kolesiów.
d)
Ostatnim akapitem, w którym widać zasadniczy zwrot jest
podpunkt § 4 statutu opisujący stosunek Związku do religii,
wychowania religijnego.
|
§ 4.2. Związek wychowuje w oparciu o zasady etyki
chrześcijańskiej. Jest organizacją otwartą
światopoglądowo dla wszelkich głębokich i
autentycznych przekonań inspirujących zgodną z
Przyrzeczeniem i Prawem Harcerskim postawę osobistą. |
§4.4. Związek wychowuje w oparciu o wartości
chrześcijańskie. Jest organizacją otwartą dla
wszystkich osób poszukujących wiary, których
postawa osobista jest inspirowana Prawem i
Przyrzeczeniem Harcerskim, przy czym instruktorki
i instruktorzy są chrześcijanami. |
Wielu
instruktorów, nie przykłada znaczenia do tekstu Statutu.
Mówi, deklaracje w Statucie nie mają wpływu na
funkcjonowanie Związku a już szczególnie na pracę mojej
drużyny. Doświadczenie ZHR pokazuje, że mogą się mylić.
Lektura Statutu pokazuje, że w ciągu 10 lat ze Statutu
zniknęły takie słowa jak poszanowanie dla poglądów innych,
demokracja, godność osoby ludzkiej. Usunięto sformułowania
zapraszające do ZHR obywateli Rzeczypospolitej różnych
narodowości i różnych wyznań. W ciągu 10 lat ZHR ze Związku
Harcerstwa Rzeczypospolitej wychowującego w duchu wolności,
demokracji i poszanowania godności osoby ludzkiej
przekształcił się w Związek Harcerstwa Polaków Katolików, w
którym osoby o innych poglądach spotykają się z ostracyzmem,
dyskusje tłumione są w zarodku a władze naczelne flirtują z
partiami politycznymi.
hm.
Krzysztof Stanowski
 KRZYSZTOF
STANOWSKI Prezes Fundacji Edukacja dla Demokracji. Autor
programów szkoleniowych i publikacji poświęconych edukacji
obywatelskiej i pracy organizacji pozarządowych.
Doświadczony trener (ponad 400 warsztatów w Polsce, Europie
Wschodniej, na Kaukazie, Azji Centralnej i Mongolii).
Członek Steering Committee World Movement for Democracy oraz
Civitas International.
Współzałożyciel oraz członek władz szeregu organizacji
pozarządowych. Współtwórca niezależnego harcerstwa w Polsce.
Pierwszy Naczelnik Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Za
pracę w organizacjach pozarządowych dwukrotnie wyróżniony
nagrodą POL-CUL Foundation.
Wszelkie artykuły komentujemy
na
www.pobudka.zhr.pl/forum
>>> wejdź
|
|
|
