hm Tomasz
MARACEWICZ
ZHR w sześciu krokach !
Zarys programu dla nowych Władz Naczelnych
Zjazd Związku nadchodzi
wielkimi krokami. Jego celem, jak to zwykle, jest wybór
nowych władz i wskazanie dla nich głównych kierunków
działania. Podsumowując swoje dotychczasowe doświadczenia, a
szczególnie doświadczenia związane z jednej strony z
zasiadaniem w Radzie Naczelnej, a z drugiej – z licznymi
kontaktami z instruktorami harcerskimi na kursach i obozach,
przedstawiam poniżej propozycje głównych kierunków dla
nowych władz. W dużej części jest to program, który był już
przeze mnie prezentowany, a który z upływem czasu staje się
wg. mnie co raz boleśniej aktualny. Przepraszam, iż
miejscami program ten jest być może zbyt odległy od
rzeczywistości „normalnego” drużynowego. Wynika to z faktu,
iż powstał on z myślą o programie dla Naczelnictwa, bez
wchodzenia w programy Głównych Kwater, których specyfika
wymaga innego spojrzenia.
„Mój”
związek widzę tak:
1.
ZHR - ORGANIZACJA BRATERSKA
ZHR zamiast podziałów, czasem niezbyt harcerskiej walki
wyborczej, atmosfery wzajemnych oskarżeń i podejrzeń,
potrzebuje opartej na zaufaniu współpracy wszystkich
środowisk i instruktorów. Potrzebuje wymiany poglądów we
wspólnocie instruktorskiej.
Dlatego trzeba zmienić dotychczasowy styl, m.in. styl
głosowania blokiem na tzw. „swoich” kandydatów oraz obyczaj,
że zwycięzca „bierze wszystko” i otacza się wyłącznie gronem
swoich stronników. Trzeba zmienić styl, również w
codziennych wypowiedziach – tak bardzo odległy obecnie od
kanonu postawy chrześcijańskiej i braterskiej. Działania:
-
przykład osobisty,
a w tym zbudowanie Naczelnictwa, w którym będzie miejsce
zarówno dla najbliższych współpracowników Przewodniczącego,
jak i dla osób będących zupełnie odmiennych poglądów i
wreszcie dla przedstawicieli obojga Naczelników, tak by
mieli, równy z Przewodniczącym wpływ na jego prace;
-
oparcie się o ścisłą
współpracę z Okręgami: szczególnie, jeśli idzie o
planowanie obciążeń budżetowych i kluczowych przedsięwzięć.
Tak jak to było z tworzeniem budżetu Związku na rok 2003 r,
gdzie w zaproponowanej wówczas formule Komisji Budżetowej
przedstawiciele Okręgów przygotowali budżet władz naczelnych
będący mądrym kompromisem pomiędzy potrzebami, a
możliwościami;
-
stworzenie platformy
dyskusji przed podejmowaniem przez władze ważnych
decyzji, a nie po. Służyć by miały po temu bieżące,
robocze konsultacje z Komisjami Rady Naczelnej, a także
zespołami recenzentów. Zaprosić do tych zespołów należy tych
wszystkich, którzy mają coś ważnego w poruszanych kwestiach
do powiedzenia – bez względu na kierunek ich ocen i
poglądów;
2.
ZHR - ORGANIZACJA WYCHOWAWCÓW
Najważniejsi w ZHR
są Ci instruktorzy, którzy bezpośrednio prowadzą pracę
wychowawczą. Z ich punktu widzenia, oczekiwania wobec
władz naczelnych to głównie oczekiwanie bezpośredniego i
realnego wsparcia. Chcąc zapewnić to wsparcie należy przede
wszystkim:
-
główne wysiłki władz
naczelnych skierować na wsparcie systemu kształcenia
w obu organizacjach. Należy zapewnić obu organizacjom stałe
finansowanie szkół instruktorskich (przynajmniej na poziomie
całych Organizacji), dostęp do niezbędnej bazy i narzędzi (PROJEKT
KLUCZOWY NR 1);
-
doprowadzić do
stworzenia jasnych reguł korzystania ze środków finansowych
przez drużyny, hufce i chorągwie, w szczególności reguł
związanych z podziałem środków, na który wpływ winno mieć:
zgodność planowanych przedsięwzięć z celami Związku i
zaangażowanie jednostki w pozyskanie tych środków;
-
we współpracy z innymi
organizacjami harcerskimi, doprowadzić do dokonania
korzystnych dla harcerstwa zmian w przepisach
oświatowych, sanitarnych, ppoż i ochrony środowiska w
odniesieniu do obozownictwa i śródrocznej pracy
wychowawczej;
-
doprowadzić do powstania
ogólnozwiązkowej bazy obozowo-zimowiskowej,
działającej na zasadzie wymian i współpracy z placówkami
stałymi;
-
stworzyć sieć partnerów
– usługodawców, którzy na zasadach preferencyjnych
realizowaliby zlecenia ze strony jednostek ZHR. Pierwszą
jaskółką jest wprowadzony już ogólnozwiązkowy program
ubezpieczenia OC instruktorów;
-
podjąć się stworzenia
programu promocji Związku i poszukiwania sojuszników
realizowanego na poziomie centralnym, a zarazem
stworzenia materiałów i wsparcia w realizacji programów
promocyjnych w regionach;
-
odtworzyć obyczaj
jawności działań i głoszenia poglądów: w szczególności
dotyczy to zasad funkcjonowania i udział władz w komunikacji
przy użyciu forum i dyskusji internetowych
3. ZHR
– ORGANIZACJA NIEZALEŻNA, BOGATA W PRZYJACIÓŁ I
SOJUSZNIKÓW
ZHR
potrzebuje licznych Przyjaciół i sojuszników. Zapoczątkowany
proces budowy Organizacji Przyjaciół wymaga kontynuacji i
wsparcia. Ale równocześnie ZHR potrzebuje zmiany wizerunku,
a w szczególności uwolnienia od skojarzeń z przybudówkami
partyjnymi. W tym celu należy:
-
aktywnie budować
Organizację Przyjaciół, szczególnie poprzez aktywizację i
wsparcie jej władz i struktur terenowych;
-
aktywizację ZHR w
środowisku organizacji pozarządowych;
-
stworzyć „kodeks”
budowania relacji z politykami i organizacjami
politycznymi: wyjaśniający charakter i dopuszczalne ramy
tych relacji
-
wprowadzić modę i
obyczaj niełączenia przez instruktorów działalności
związanej z aktywnością partyjną na wyższych
szczeblach z aktywnością na wyższych szczeblach władz
Związku;
4. ZHR
- ORGANIZACJA SILNA SIŁĄ SWOICH ŚRODOWISK
Przyszłość ZHR oprzeć winniśmy nie na silnej
władzy centralnej, ale na tym, by silne były środowiska w
terenie. Od zarania Związku jego siłą była różnorodność i
samodzielność środowisk. Wszelkie działania służące
centralizacji zdają się być szkodliwe. Przeczą im zarówno
realia pracy instruktorskiej, jak i warunki pozyskiwania
środków na działalność. Środków, które w znaczącej mierze
znajdują się w regionach. Przed ZHR staje teraz zadanie
wzmacniania jednostek terenowych – Okręgów. Rolą władz
naczelnych w tej kwestii winno być bardziej kreowanie
standardów niż bieżące zarządzanie. W tym celu należy:
-
opracować i wdrożyć
program wsparcia Okręgów w skutecznym poszukiwaniu
środków na działalność, w szczególności poprzez
przeprowadzenie szkoleń z Fund Risingu i realizacji
projektów, stworzenie interaktywnej centralnej bazy
donatorów, stworzenie wzorów wniosków o granty i
przeprowadzenie centralnej akcji 1 % dla Okręgów ZHR - w
kolejnych latach (PROJEKT KLUCZOWY NR 2);
-
wzmocnić pozycję i
stworzyć mechanizm systematycznego zasilania funduszu
żelaznego Związku („Funduszu Płaskiego Węzła”), na który
środki wpływałyby tylko „w jedną stronę” stanowiąc bazę
finansową i generując przychody w postaci odsetek od
kapitału;
-
zorganizować wsparcie, w
zakresie prowadzenia obsługi księgowej, zarówno w
postaci szkoleń, jak i wprowadzenia centralnej obsługi
księgowej dla Okręgów, które tego będą potrzebować;
-
zorganizować Okręgom
wsparcie doradcze w zakresie organizacyjnym i prawnym,
poprzez stworzenie zespołu prawnego przy Naczelnictwie i
nadanie regulaminom Związku dotyczącym funkcjonowania
prawno-finansowego, charakteru poradników, bogato
wyposażonych we wzory pism i dokumentacji;
-
stworzyć forum
wymiany doświadczeń w postaci dorocznych Konferencji
Zarządów Okręgów, gdzie odbywać się będą sesje szkoleniowe,
dyskusje i praca wspólna nad nowymi rozwiązaniami z zakresu
kierowania Okręgiem. Plonem tego forum winien być podręcznik
Przewodniczącego Okręgu i Obwodu;
5. ZHR
- ORGANIZACJA JEDNOLITA PROGRAMOWO
Dużym
problemem jest fakt, iż działania Organizacji Harcerek i
Harcerzy tak bardzo się rozeszły. Najwłaściwszym byłby taki
model, w którym OH-ek i OH-y, pod patronatem Rady Naczelnej,
wspólnie budowałyby programy wychowawcze, natomiast
samodzielnie działały w obszarze metodyki. Niezależnie od
tej samodzielności, winna być stworzona platforma, na której
nasze instruktorki i instruktorzy, bez zamykania się w
gettach poszczególnych Organizacji, mogliby dyskutować,
wymieniać się doświadczeniami i wypracowywać konkretne
rozwiązania. Jest ważne by instruktorki i instruktorzy
współtworzyli program ZHR-u, a nie tylko go realizowali.
Dlatego
też należy:
-
stworzyć mechanizmy
uzgadniania priorytetów i podstawowych działań programowych
Związku na kolejną kadencję przez Naczelnictwo i
zatwierdzania ich przez Radę Naczelną;
-
zwiększyć udział Rady
Naczelnej w pracach Naczelnictwa i obu Organizacji
nad zagadnieniami programowymi – poprzez zaangażowanie
Komisji Rady Naczelnej w konsultowanie przygotowywanych
propozycji;
-
przygotować i
przeprowadzić w trakcie kadencji kolejny Zjazd Programowy
Związku, który podsumuje dotychczasową dyskusję i
wesprze władze naczelne w stworzeniu ostatecznych dokumentów
związanych z określeniem tożsamości i podstawami programu
Związku.
-
rozpocząć
przygotowania do Zlotu XX-lecia (2009 rok), będącego
możliwością do zaprezentowania nowego oblicza Związku –
skutecznego i dojrzałego ruchu wychowującego najlepszych
obywateli naszego kraju. Przygotowania te winny przed
upływem kadencji doprowadzić do określenia ramowego programu
Zlotu oraz jego głównych sojuszników i źródeł finansowania (PROJEKT
KLUCZOWY NR 3);
6. ZHR
- ORGANIZACJA, KTÓRA POTRAFI STAWIAĆ SOBIE I REALIZOWAĆ
AMBITNE CELE
ZHR winien stawiać czoła wyzwaniom współczesności. W tym
kontekście, nie byłoby dobrze, gdybyśmy byli organizacją,
której Zjazdy ograniczają się jedynie do wyboru hierarchów,
realizujących później własne wizje: bez realnego udziału i
wpływu braci instruktorskiej. ZHR winien nauczyć się stawiać
sobie i swoim władzom czytelne i mierzalne cele.
Równocześnie Związek winien potrafić dokonywać realnej oceny
ich realizacji oraz wyciągać wnioski będące wskazaniami na
przyszłość.
Dlatego
też należy:
-
wpisać w mechanizmy
powoływania władz poszczególnych szczebli – metodologię
stawiania celów, przekładania ich na działanie i analizy
realizacji;
-
zwiększyć w
praktyce rolę Rady Naczelnej w zakresie analiz
funkcjonowania Związku, szczególnie poprzez specjalne
sesje poświęcone dobrze przygotowanej analizie sprawozdań
okresowych władz naczelnych;
-
włączyć i wykorzystać
Komisje Rady Naczelnej, do przygotowywania strategii
Związku w kluczowych obszarach działania;
-
wprowadzić obyczaj, a z
czasem uregulowanie statutowe, iż obrad Rady Naczelnej
nie prowadzi Przewodniczący ZHR, a członkowie
Naczelnictwa nie są członkami Rady Naczelnej – wszystko
to w celu zlikwidowania „konfliktu interesów” tj. sytuacji
równoczesnej przynależności do organu wykonawczego
(Naczelnictwo) i sprawującego nadzór (Rada Naczelna);
Mechanizmy, o których mowa powyżej winny spowodować, że ZHR
będzie organizacją, która:
·
potrafi stawiać sobie cele i je realizować;
·
nie
myli środków z celami;
·
potrafi angażować swoich członków;
·
umie wykorzystywać swoje atuty;
·
umie znaleźć swoje miejsce w Rzeczypospolitej;
·
umie zdobywać sojuszników i przyjaciół;
·
jest twórcza i potrafi pielęgnować różnorodność;
·
uczy się i rozwija;
hm. Tomasz Maracewicz
Tomasz
Maracewicz hm MARABUT
Żeglarz z urodzenia i przekonania, ornitolog z
wykształcenia, broker ubezpieczeniowy z przypadku.
Żona Hanna – historyk sztuki i synowie: Wiktor - zuch,
Kajetan - zuch i Ignacy – będzie zuch.
Przyrzeczenie harcerskie w 1973, drużynowy 1 WDH w Gdańsku w
latach 1978-86, KIHAM, Ruch, w latach 1990-1993 Naczelnik
Harcerzy, obecnie członek komendy Mazowieckiej Chorągwi
Harcerzy
Wszelkie artykuły komentujemy
na
www.pobudka.zhr.pl/forum
>>> wejdź
|